مردی مصری به نام فوطیفار که “سردار افواج خاصه” فرعون بود یوسف را از اسماعیلیان خریداری کرد و از آنجا که فوطیفار متوجه شد یوسف همیشه مورد محبت و توجه خداوند است , تمام امور خانه و زندگی خود را به او سپرد.

همسر فوطیفار از یوسف تقاضای همخوابگی کرد, اما یوسف نمی خواست به اعتماد اربابش خیانت کند و بنابراین از همسر فوطیفار گریخت اما جامه اش در دست وی باقی ماند. همسر فوطیفار نیز ادعا کرد که یوسف قصد همخوابگی با او را داشته و چون او به صدای بلند اعتراض کرده یوسف گریخته و جامه اش را جا گذاشته. ارباب یوسف عصبانی شد و یوسف را در زندانی که محل نگهداری اسیران پادشاه بود بست. اما در زندان نیز داروغه از کردار یوسف خوشش آمد و زندانیان را به دست یوسف سپرد.

—

نکته جالب در مورد برده داری در دوران فراعنه است. یوسف تعجب و اعتراضی به برده بودن ندارد و گوش به فرمان اربابش می سپارد. نکته دوم این است که فوطیفار یوسف را با این که برده بود و قصد همخوابکی با همسر او را داشت نکشت و شکنجه نکرد. این خلاف کاری است که پسران یعقوب در باب سی وچهارم کردند و به مجازات همخوابگی مردی با خواهرشان -با این که مرد خواستگار خواهر بود- او و تمام مردان قبیله اش را کشتند.

موضوع دیگر این که من در این باب هنوز ذکری از نام “زلیخا” نمی بینم. بنابراین نام او یا در باب های آتی و یا در متون دیگر ذکر شده است.

دوستتون دارم. خوش بگذره. به امید دیدار

یهودا یکی از پسران یعقوب (یکی از برادران یوسف) دختر مردی کنعانی را به همسری اختیار می کند و از او صاحب سه پسر می شود به نام های عیر و اونان و شیله.

یهودا برای عیر همسری اختیار می کند به نام تامار. اما عیر شریر بود و خداوند او را “بمیراند”. یهودا به اونان گفت همسر برادرش را بگیرد تا برای برادرش نسلی بسازد. اما از آنجا که اونان نمی خواست نسلی برای برادر خود بسازد “به زمین انزال کرد” که در نظر خداوند ناپسند آمد و اونان را نیز “بمیراند”.

یهودا از تامار خواست به خانه ی پدرش رفته بیوه بماند تا پسر سوم بزرگ شود و تامار را به همسری اختیار کند. همسر یهودا فوت کرد. پس از چند سال بهودا به شهر پدری تامار سفر کرد. خبر به تامار رسید و او برقع به صورت کشید و بر دورازه ی شهری میانه راه نشست. یهودا او را دید و نشناخت و پنداشت که فاحشه است. با او آمیزش کرد و به درخواست تامار مهر و زنارش را گرو گذاشت تا بعد بزغاله ای را به ازای همخوابگی به او بدهد. یهودا بزغاله را توسط دوستش برای تامار فرستاد. اما دوستش بزغاله را برگرداند و گفت فاحشه ای آنجا که گفتی نبود.

چندی بعد برای یهودا پیغام آوردند که عروست حامله است. یهودا گفت بیاوریدش تا سوخته شود. اما تامار مهر و زنار را برای یهودا فرستاد و گفت از صاحب اینها آبستن شده ام.

یهودا مهر و زنار را شناخت و گفت تامار از من بی گناه تر است. من وعده ی پسر کوچکترم شیله را به او داده بودم و وعده را به جا نیاوردم. تامار یک دوقلوی پسر به نام های فارص و زارح به دنیا آورد. ابتدا مچ دست زارح بیرون آمد و قابله ریسمانی قرمز به آن بست. فارص به دنیا آمد و بعد زارح از رحم مادرش بیرون آمد.

فارص به معنای شکافنده است.

—-

به نظرم می رسد ممکن است چندین وچند قانون دین یهود ریشه در این داستان داشته باشند.

تا جایی که شنیده ام (با سند و مدرک نیست و افواهی است) در دین یهود نسل از مادر منتقل می شود. در دین اسلام (و فکر می کنم در دین یهود هم) سنت است که همسر مردی که بمیرد به برادر شوهرش داده می شود.  اگر چنین باشد ممکن است این بخش از تورات اولین بخشی باشد که مستقیم به این مسایل اشاره می کند. برادر عیر, اونان, بر زمین انزال کرد تا نسلی برای برادر خود نسازد. برای ما که نسل را از پدر می دانیم این قابل درک نیست.

یهودا از تامار میخواهد که منتظر برادر سوم بنشیند و خلف وعده اش چنان گناه سنگینی است که در برابرش زنای تامار قابل بخشش است. بنابراین برادر شوهر موظف است بیوه ی برادرش را به همسری اختیار کند.

مساله قابل تامل سوم غیر قابل بخشش بودن انزال بر زمین است. باز هم این می تواند ریشه ی نکوهیده بودن عمل جلوگیری به هنگام نزدیکی باشد.

نکته ی قابل تامل چهارم نزدیکی با فاحشه است. به نظر می رسد اگر زن از تیره و نژاد اسراییل نباشد و متاهل هم نباشد با او نزدیکی کردن گناه نیست. در باب های قبل دیدیم نزدیکی با زنی از قبیله اسراییل باعث شد برادر ها ی زن (علیرغم پیشنهاد همسری از طرف مرد) قبیله ی دیگر را مجازات کنند. فکر می کنم (مطمئن نیستم) مشابه این قانون در اسلام هم هست. همخوابگی با زنی که از دین خارج باشد گناه نیست. نمی دانم اگر همسر یهودا نمرده بود باز هم این نزدیکی مجاز بود یا خیر.

نکته ی پنجم این که مجازات عروس بیوه ای که حامله شود سوزاندن است! تا جایی که من می دانم در اسلام مجازات فقط حد زدن است. سنگسار برای زنی شوهردار است که شوهرش طی شش ماه گذشته با او نزدیکی کرده باشد. اگر نکرده باشد باز هم مجازات حد زدن است و نه سنگسار.

نکته ی ششم این که در آن دوران گویا خداوند هر کسی که شریر بوده را “می میرانده” است! این نکته را متوجه نشدم.

نظر من اصلا و ابدا نظر کارشناسی یا بر مبنای مطالعه و تحقیق نیست. اما به نظرم می آید که این باب در قالب یک داستان به چندین قانون دین یهودیت می پردازد که تا به اینجای کتاب ذکر نشده بودند. پر ماجرا و جالب.

دوستتون دارم. خوش بگذره. به امید دیدار

یکی از داستان های بسیار معروف تورات از این باب شکل می گیره. چنانچه پیداست یوسف پیش پدرش بعقوب (یا اسراییل) بسیار عزیز بوده. یوسف در رویا بینی و تفسیرش هم بسیار ورزیده بوده. دو مرتبه خواب هایی می بینه که تعبیرش این هست که از تمام برادرانش والاتر می شه و برادرانش و پدر و مادرش بر وی تعظیم می کنند. برادران بر او حسادت می کنند و زمانی که پدرش یوسف رو در پی برادرانش می فرسته که برای چوپانی رفته بودند برادران فرصت رو مغتنم می شمارند و تصمیم به کشتن یوسف میگیرند. ریوبین یکی از برادران وساطت می کنه و برادران رو راضی می کنه که  یوسف رو در چاه  بیندازند به امید این که در فرصت مقتضی یوسف رو نجات بده. برادران می پذیرند و یوسف رو در چاهی خالی و بی آب می اندازند و به صرف غذا می نشینند. قافله ی اسماعیلیان می رسد و یهودا یکی دیگر از برادران پیشنهاد می کند به جای کشتن برادر او را به اسمعیلیان بفروشند. بنابراین یوسف به اسمعیلیان که قصد بردن مال التجاره اشان به مصر را داشتند به بیست سکه نقره فروخته می شود. ریوبین برای نجات برادر به سر چاه باز می گردد و برادر را نمی بیند و جامه چاک می زند و از برادران سراغ یوسف را می گیرد. برادران ردای یوسف را به خون بز آغشته می کنند و نزد پدر (یعقوب) برده و می گویند یوسف دریده شده. یعقوب هم پلاس بر تن می کند و ماتم می گیرد. یوسف در مصر به فوطیفار که خواجه فرعون و سردار افواج بود فروخته می شود.

—

حسادت برادران و تبعیض پدر (پیر و پیامبر) میان پسران و استعداد و قابلیت های یوسف که بستر را برای این داستان فراهم می کند جالب است. رویاهای صادقه یا ضمیر ناخود آگاه و یا حس جاه طلبی یوسف و اعتقاد او به خودش برای من جذاب هستند. فکر می کنم این داستان بیش از هر چیز باید از نظر روانشناسی جالب باشد. انچه که برای من معماست عدم دانش یعقوب بر زنده بودن پسر است علیرغم پیامبر بودنش وعلم بر عالم غیب و وقوف بر وقایع آینده.

شخصیت جذاب این داستان برای من ریوبین هست. مسلما یوسف شخصیت مثبت داستان است. از دید مذهبی اگر نگاه کنیم مجازاتی بهتر از گم شدن یوسف برای یعقوب که عنوان نخست زادگی را از برادرش عیسو دزدید نمی شود در نظر گرفت.

دوستتون دارم. خوش بگذره. به امید دیدار

از اونجا که قصد دارم مطالبم در مورد استنباط های شخصی ام در باره ی کتاب های تورات و بعد از اون انجیل و سبس قرآن رو قسمت به قسمت و بعد از خوندن هر بخش اینجا بگذارم برام مهمه که اول مقدمه ای در باره ی دلیل این کار بگم.

این کتاب ها بی شک از تاثیر گذارترین ها (بهانه ها) برای بزرگترین اتفاق ها و بعضا جنایاتی بوده که در تاریخ بشریت صورت گرفته. فصل هایی از تاریخ بر مبنای گفته ها و تفسیرها از این کتاب ها شکل گرفته اند. جنگ ها و متاسفانه جنایت ها به نام مذهب و به استناد این کتاب ها هنوز و در جای جای این کره ی خاکی صورت می گیرند. جوامع وقوانین به استناد این کتاب ها و تفسیر های مختلف از این کتاب ها دگرگون می شند. زندگی آدم ها و خانواده ها بر مبنای این کتاب ها شکل میگیرند. بسیاری از مردم به طور منظم به کلیسا, کنیسه, یا مساجد می رند.

این کتاب ها به شدت در زندگی شخصی و خانوادگی من به دلیل جوامعی که درشون رشد کرده ام تاثیر گذار بوده اند. به جرات می تونم بگم هیچ کتابی به اندازه این سه کتاب خونده نشده و تاثیر گذار (کاری به مثبت ومنفی بودنش نداریم) نبوده.

پس تصمیم گرفتم هر سه کتاب رو بخونم. از قدمت دار ترین شروع کرده ام و از ابتدای کار. برای این که جدی تر انجامش بدم تصمیم گرفتم استنباط خودم رو هم اضافه کنم و خلاصه ی هر باب رو. وقفه افتاده که به دلیل دغدغه های شخصی ام بوده. اما ادامه خواهد داشت.

به همین دلایل از ابتدا شروع می کنم. از باب اول سفر اول کتاب تورات. می خونم. خلاصه ی باب و استنباط شخصی ام رو در وبلاگم یادداشت میکنم.

و…این وبلاگ نه مذهبی هست و نه من مذهبی هستم. فقط می خوام قسمت به قسمت بخونم و بدونم مطالب چی هستند بدون نگاه کردن به هیچ تفسیر و تحقیق و کتاب دیگه ای. همین و همین.

دوستتون دارم. خوش بگذره. به امید دیدار